SSK'lı olarak çalışanların emekli aylıkları hesaplamalarında 1 Ekim 2008 öncesinde ve sonrasında geçen çalışmaları için çalışmanın geçtiği döneme göre ayrı ayrı hesaplama yöntemleri kullanılmaktadır.Peki ne yapılmamalı? İşte Örneklerle emekli aylığının düşmemesi için yapılması gerekenler...
SSK'lı olarak çalışanların emekli aylıkları hesaplamalarında 1 Ekim 2008 öncesinde ve sonrasında geçen çalışmaları için çalışmanın geçtiği döneme göre ayrı ayrı hesaplama yöntemleri kullanılmaktadır. Bu Yazıda emekli aylıklarında düşme yaşanmaması için neler yapılması gerektiğini açıklamaya çalışacağız.
Kısaca SSK Aylığı Nasıl Hesaplanır?
2000 yılı öncesi dönemde en fazla 10 yıllık kazançların ortalaması üzerinden hesaplanan sistem, 2000-2008 dönemi ve 2008/Ekim sonrası dönemdeki kazançların TÜFE ve gelişme hızı ile güncellenmesi ile hesaplanan sistem olmak üzere üç farklı hesaplama yöntemi kullanılmaktadır.
Ait olduğu dönemin hesaplama yöntemine göre hesaplanan aylık o döneme ait prim gün sayısı ile toplam prim gün sayısına oranlanarak kısmi aylıklar bulunur, emekli olunacak yıla kadar güncellenir ve bulunan bu kısmi aylıkların toplamı aylığı oluştur. Bulunan bu aylığa dönemsel artışlar da uygulanır.
Çok Çalışanın Aylığının Düştüğü İddiası Doğrumudur? Doğruysa Nedeni Nedir?
Temel neden dönemsel hesaplama yöntemi ile hesaplanan aylığın kısmileştirilmesinden kaynaklanmaktadır.
Örneğin: 2000 yılı öncesi-1860 gün, 2000-2008/Ekim arasında- 3150 gün, 2008/Ekim ayı sonrası- 90 gün olmak üzere toplam 5100 gününüz var ve kazançlarınız asgari ücret üzerinden ödenmiş ise;
Ait olduğu dönemin hesaplama yöntemine göre hesaplanan aylık şöyle kısmileştirilmektedir. 2000 yılı öncesi Aylık x 1860/5100 (A), 2000-2008/Ekim arasında Aylık x 3150/5100 (B), 2008/Ekim ayı sonrası Aylık x 90/5100 (C).
Diyelim ki çalışmaya devam ettiniz ve 900 gün daha çalıştınız bu durumda; yeni aylık kısmileştirmesi şu şekilde olacak 2000 yılı öncesi Aylık X 1860/6000 (A), 2000-2008/Ekim arasında Aylık X 3150/6000 (B), 2008/Ekim ayı sonrası Aylık X 990/6000 (C).
Aylığınız (A), (B), (C) kısmi aylıkların emekli olacağınız yıla kadar güncellenmiş değerlerinin toplamıdır. Görüldüğü gibi (A), (B) kısmi aylıklar toplam gününüzün artmasından dolayı düşmüştür (C) kısmi aylığı ise artmıştır.
Dolayısıyla toplam gün sayınızın artması kısmi aylıkları orantıdan ötürü düşürmektedir ve aylık düşmektedir.
Aylıkların Düşmemesi İçin Ne Yapılmalı?
1 Ekim 2008 sonrası getirilen sistemde primlerin gerçek kazançlar üzerinden beyan edilmesi ve sistemde daha fazla kalınması kurgulanmıştır.
2008/Ekim ayı sonrası çalışmalarınız bu yeni sisteme göre hesaplanmaktadır. Burada bulunan aylık kısmileştirilerek önceki dönemlere eklenmektedir.((C) kısmi aylığı)
Örnekte izah edildiği gibi (C) kısmi aylığı son zamanki çalışmalarınızla artmaktadır. Acaba bu kısmi aylığınızı ne kadar arttırırsanız aylığınız artar? Bu kısmi aylığı ancak günlük kazancınız yüksek olması ile artırabilirsiniz.
Örnekte izah ettiğimiz aylığın ne kadar olduğuna gelirsek, bugün itibariyle bu aylık 6000 gün ve asgari ücret üzerinden hesaplanırsa 2008/Ekim ayı sonrası çalışma yok ise 758 TL, var ise 695 TL; ortalama kazanç üzerinden hesaplanırsa, 2008/Ekim ayı sonrası çalışma yok ise 1.227 TL, var ise 1233 TL; azami kazanç üzerinden hesaplanırsa 2008/Ekim ayı sonrası çalışma yok ise 1828 TL, var ise 1889 TL olacaktır.
Sonuç olarak primlerin asgari ücret üzerinden ödenmesi aylığınızı düşürecek, primlerin en azından ortalama bir kazanç üzerinden ödenmesi ise aylığınızı artıracaktır. Primler azami ücrete yaklaştıkça artış daha çok olacaktır.
Asgari ücretler üzerinden hesaplanan aylıklara 2011-Ocak ayında 60TL seyyanen zam verilerek düşüş frenlenmeye çalışılmıştır. Temmuz ayı itibariyle ödenen en düşük aylık 667TL olmuştur.
Çok çalışanın aylığı düşüyor diye çalışıp çalışmamaya karar vermek yerine çalışmaya olan ihtiyaca göre karar vermek daha isabetli olacaktır.
SGK Emekli Aylığı Hesaplamak için Tıklayınız