Makam sahiplerinin yanında çalışmanın külfetinin yanında bazen de mali olarak avantajlı durumu vardır. Bu görevlerde çalışanların özel yaşamları büyük oranda bitmektedir. Çünkü bunların günün her zamanında makam sahiplerinin yanında bulunması gerekmektedir. Aksi takdirde bu görevlerde çalışmaları mümkün değildir.
2018 yılında hangi makam sahiplerinin yanında çalışanlara ne kadar ilave ücret ödenecek?
Makam sahiplerinin yanında çalışmanın külfetinin yanında bazen de mali olarak avantajlı durumu vardır. Bu görevlerde çalışanların özel yaşamları büyük oranda bitmektedir. Çünkü bunların günün her zamanında makam sahiplerinin yanında bulunması gerekmektedir. Aksi takdirde bu görevlerde çalışmaları mümkün değildir.
Bir de makam sahiplerinin kaprislerini çekmek gibi önemli bir yükü de vardır. Bu minvalde, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin ek 14'üncü maddesinde yakın koruma ve makam hizmetlerinde görev yapan personele en yüksek devlet memuru aylığının % 200'ünü geçmemek üzere ilave ek ödeme yapılabileceği belirtilmiştir. Buna göre; Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı ve Başbakan'ın yakın koruma ve makam hizmetlerinde görev yapan personele en yüksek devlet memuru aylığının % 200'ünü geçmemek üzere ilave ek ödeme yapılabilmektedir.
Bu personele yapılacak ek ödeme oranını belirlemeye ilgisine göre Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı ve Başbakan yetkilidir. Bunlara, görevlendirilmelerinden dolayı mevzuatı uyarınca da herhangi bir ad altında ödeme yapılması halinde, bu ödemelerden yalnızca biri ödenir. Bu ödeme damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaz. Makam hizmetleri oldukça geniş bir kavram olup, özel kalem müdüründen çaycıya kadar bu kapsamda değerlendirmek mümkündür. Zaten yakın koruma hizmetlerinin neler olduğu açıktır.
* Bu ödemenin tutarı ne kadardır ve nasıl hesaplanır?
Bu ödeme, en yüksek devlet memuru aylığının yani Başbakanlık Müsteşarı'nın gösterge ve ek gösterge toplamının (Gösterge:1500 + Ek Gösterge:8000 = 9500) maaş katsayısı ile çarpımından oluşan tutarın % 200'ünü geçmemek üzere yapılacaktır. Bu tutarın rakamsal karşılığı ise 9500 * 0,108550* % 200 = 2.062 TL'dir. Bu ödemeden sadece binde 7,59 oranında damga vergisi alınmaktadır ki bunun karşılığı 15,65 TL'dir. Yani bu personellerin eline net olarak en fazla 2.046 TL geçmektedir.
* Bakanlık özel kalem müdürlüklerinde çalışanlara ne kadar fazla çalışma ödenir?
Bakanlıklar özel kalem müdürlüklerinde 657 sayılı Kanun'a tabi fiilen çalışan personele (makam şoförleri dahil) ayda 90 saati geçmemek üzere makam onayına istinaden saat başına yapılacak ödeme 2,08 Türk Lirası'dır. 90*2,08 = 187,2 TL'yi geçemeyecektir. Özel kalem müdürlüklerinde sayı sınırı yoktur. Birçok kamu kurumunda özel kalemde çalışmayanlar dahi özel kalemde çalışıyor gibi gösterilerek fazla çalışma ödemesi yapılmaktadır. Bu ödemelerden gelir vergisi ve damga vergisi kesilmektedir.
* Genel Müdür ve üstü birim yöneticilerinin yanında çalışanlara ne kadar fazla çalışma ödenir?
Her bir makam için aylık toplam 450 saati geçmemek üzere Kurul Başkanı (Bakanlıklar), Genel Müdür ve daha üst birim yöneticileri, Strateji Geliştirme Başkanı, Vali, General ve Amiral rütbesini haiz olmak kaydıyla Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı'ndaki Daire Başkanı ve daha üst birimlerin yöneticileri, Rektör, Büyükşehir ve İl Belediye Başkanları ile birlikte çalışan personele ayda 90 saati geçmemek üzere makam onayına istinaden saat başına yapılacak ödeme 2,08 Türk Lirası'dır. Azami ödenecek tutar ise 90*2,08= 187,2 TL'dir. Birim yöneticisi olmayan Bakan Yardımcıları ile Müsteşar Yardımcılarının yanında çalışanlar fazla çalışma ücreti alamazlar. Bu memurlar ise Bakanlık özel kalemde çalışıyor gibi gösterilmektedir. Bu durumun tespiti halinde yapılan ödemeler tahsil edilecektir.
* Genel müdürlük şoförlerine ne kadar fazla çalışma ödenir?
Bakanlıklar ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı ile 2005 yılında katma bütçeli genel müdürlük iken 2006 yılında genel veya özel bütçe kapsamına alınan genel müdürlüklerin merkez teşkilatlarına ait kadrolarda görev yapan şoförlere ayda 60 saati geçmemek üzere makam onayına istinaden saat başına yapılacak ödeme 2,08 Türk Lirası'dır. Azami ödenecek tutar ise 60*2,08 = 124,8 TL'dir.
* Makam hizmetlerinde işçi personel çalışsaydı ne kadar ücret alacaklardı?
Makam sahiplerinin yanında işçilerin de çalıştığı görülmektedir. Bunlara yapılacak fazla çalışma ücreti memurlara yapılan ödemeden oldukça fazladır.
Bu haliyle işçi ve memurların fazla çalışma ücretleri arasında uçurum vardır. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 41, 42, 43 ve 44'üncü maddesinde işçilere yapılacak fazla çalışma ücretinin ve şartlarının detaylarına yer verilmiştir. Bu çerçevede her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenmekte ve yıllık fazla çalışmanın süresi 270 saatten fazla olamamaktadır.
Ayrıca, toplu sözleşmeyle yüzde elli rakamı daha da arttırılabilmektedir. Yukarıda yer alan açıklamalarda da görüleceği üzere, memurlara yapılan sembolik fazla çalışma ücreti ile işçilere yapılan fazla çalışma ücreti arasında uçurum vardır.