Güç kaybı olanların erken emekliliği
Erken emekli olmayı sağlayan değişik durumlar var.
Buna göre erken emekli olmayı sağlayan şartlardan biri de çalışanın malul olmayı gerektirmeyecek derecede güç kaybına uğramış olmasıdır.
Ayrıca 15 yıl kuralından ve askerlik borçlanmasından da erken emeklilik söz konusu olabiliyor.
Bu üç konudan erken emekli olmanın şartlarını açıklayalım.
Malul sayılmayı gerektirmeyecek kadar çalışma gücü kaybı olanlar belirli koşullar altında erken emekli olabiliyor. Bir kimsenin malul sayılabilmesi için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60'ını kaybetmesi gerekiyor.
Meslekte çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybetmemiş olanların mağduriyetini gidermek üzere 5510 sayılı Kanunda kademeli bir düzenleme yapılmıştır. Bu düzenlemeye göre çalışma gücü kaybı olanlar daha erken emekli olabiliyor. Buna göre Sosyal Güvenlik Kurumunca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
* % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
* % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaş şartları aranmaksızın emekliliğe hak kazanıyorlar.
15 yıl kuralından erken emeklilik
15 yıl kuralından emekli olabilmeye kısmi emeklilikte deniliyor.
Kısmi emeklilik için asgari olmak üzere kadınların 58, erkeklerin 60 yaşını doldurmuş olması gerekiyor.
9 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi olanlar 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün kuralından faydalanıyor. 9 Eylül 1999 tarihinden sonra sigortalı olanlar için sigortalılık süresi 25 yıl, prim ödeme gün sayısının da 4500 gün olması gerekiyor.
Kısmi emeklilik, yaşı gelenler için daha çok çalışmadan emekli olmayı sağlıyor.
Borçlanan 2 yıl kazanır
5510 sayılı Kanununun 4.maddesinin a, b ve c bendinde yer alanlar(eski SSK'lı, Bağ-kurlu ve memurlar) askerlik borçlanması yapabilecekler.
Askerlik borçlanması askerlikten önce sigortalılıkları olmayanların sigortalılık süresini borçlanma süresi kadar geriye götürüyor. Bu da borçlananların sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayılarını artırarak erken emeklilik yönünden avantajlı bir durum oluşturuyor.