2000 yılı ve sonrasında emekli olan yaklaşık 5 milyon kişinin ‘eşit zam’ talebine AYM’den ret gelince TÜED bu kez AİHM’e başvuru için harekete geçti.
Türkiye Emekliler Derneği üyesi İbrahim Avcı, 2000 yılı öncesinde emekli olanlara yapılan intibak zammının, 2000 yılı ve sonrasında emekli olanlara da yansıtılması için Kamu Denetçiliği Kurumu'na başvurdu. Kamu Denetçiliği Kurumu başvuruyu haklı buldu. Bunun üzerine Avcı, Ankara İş Mahkemesi'nde dava açtı. Ancak mahkeme davayı reddetti. Dava, Yargıtay'a taşındı. Yargıtay iş mahkemesinin kararını onayınca; Avcı, Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulundu. Anayasa Mahkemesi (AYM) bu başvuruyu inceleyerek 10 Ocak’ta ret kararını açıkladı.
TÜED HAZIRLIKLARA BAŞLADI
Türkiye Emekliler Derneği (TÜED), intibak için yargı mücadelesinin sürdürüleceğini, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvuru için hazırlıkların başladığını duyurdu. Derneğin hukuk danışmanı Cafer Tufan Yazıcıoğlu detayları GÜNEŞ’e anlattı. Emeklilere yapılan ilk intibak zammını hatırlatan Yazıcıoğlu haksızlığın buradan kaynaklandığını söyledi.
GELİR KAYBINA UĞRADILAR
İlk intibaktan sonra maaşlar arasında farklılıklar olduğunu söyleyen Yazıcıoğlu, 2000 yılı sonrasında emekli olanların gelir kaybına uğradığını dile getirdi. Bir yıllık farkla 200 ila 300 liralık maaş farkının oluştuğunu dile getiren Yazıcıoğlu şunları söyledi: ”Benzer durum, 2000 sonrası emekli olanların hem kazançları ve hem de prim ödeme gün sayılarının fazla olmasına rağmen, intibak yapılan 2000 öncesi emeklilere göre aylıklarındaki kayıp 200-300 liraya yükselmiştir. Örneğin, Aralık 1999 tarihinde emekli olan ile Ocak 2000 tarihinde emekli olanlar aynı sisteme göre emekli olmalarına rağmen, birisi intibak alıyor, diğeri intibak alamadığından, aynı koşullara sahip olmalarına rağmen eksik aylık alıyorlar.”
6 AY İÇİNDE AİHM'E GİDİLECEK
2008 yılı sonrasında bazı kanunlarda yapılan değişiklikleri hatırlatan Yazıcıoğlu maaşların daha da azaldığını söyledi. Yazıcıoğlu, “Kamu Denetçiliği Kurumu ve bilirkişi raporları intibakın yapılmasını öngörmesine karşın, Anayasa Mahkemesi bu konuda kendisini yetkili görmemiş, sorunun çözümü olarak TBMM’yi işaret etmiştir. Bu durumda, yeni bir intibak kanununun çıkması için hükümete bir nevi yol gösterilmiştir. Hukuksal olarak iç hukuk yolları tüketildiğinden, 6 ay içinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AHİM) ne gidilecektir.”
NE YAPILMALI?
Maaş hesaplamalarında ve Aylık Bağlanma Oranları'ndaki farklılıkların giderilmesi dışında emeklilerin beklediği bazı intibak konuları da bulunuyor. Bağ-Kur ve SGK arasındaki prim farkının giderilmesi. Bağ-Kur'lular 9 bin gün prim öderken SGK'lılar yıla göre 5 bin ila 5 bin 900 günle, hatta 3 bin 600 günle bile emekli olabiliyor. Tüm emeklilerin toplu sözleşmeyle zamlarının belirleneceği bir sistem kurulması halinde emeklilere eşit zam imkanı doğacak.
HAKSIZLIK GİDERİLMELİ
2000 yılından önce emekli olan SGK’lılara intibak yasası çıkartılmış ve 2 milyondan fazla emekli 355 liraya varan zam almıştı. Hatta yapılan bazı hatalar dolayısıyla maaşı eksik bağlandığı tespit edilen 2 bin 500 kadar emekliye 22 bin lirayı bulan toplu ödemeler de yapıldı. 31 Aralık 1999 tarihinde emekli olan bir vatandaş bu haktan yararlanırken 1 Ocak 2000’de yani bir gün sonra emekli olan birisi ise yararlanamadı.