Eşi vefat ettiği için dul aylığı almaya başlayan bir kadın, memur veya işçilik hizmetlerinden dolayı emekli olduğunda, dul aylığı kesilir mi?
SORU: Merhaba,
Babam 30 küsür yıllık öğretmen ve idareci idi ancak 3 sene önce hakkın rahmetine kavuştu. Annem de ev hanımı idi, babamın vefatının ardından 1500 küsür TL maaş bağlandı.
Annem'in gençliğinde çok kısa süre sigortası yatmış, şimdi emekli olması için kalanını ödesek ekstradan emekli maaşı bağlanır mı yoksa mevcut maaşı düşer mi?
Bu işlem yapılırsa annemin eline aylık kaç TL geçeceğini nasıl öğrenebiliriz?
İyi çalışmalar dilerim,
CEVAP: Sorunuz özelinde dul aylığı alan kişinin çalışması, emekli olması halinde dul aylığı düşer mi? Konusunu değerlendirmekteyiz.
1- 2008 yılı Ekim ayından önce memur olanların dul eşlerinde durum:
- Bu durumda olanlar 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu kurallarına tabi olurlar. Dul eşin işçi, esnaf olarak çalışması veya işçi veya esnaf olarak emekli aylığı alması durumunda dul aylıklarında bir indirim olmaz, dul eşin aylık oranı daima % 75 i olur. Ancak, aylıkta başka yetimler varsa aylık oranı değişir.
- Şayet, dul eş memur olarak çalışıyor ise veya memur olarak emekli aylığı alıyorsa bu durumda dul aylıklarında bir indirim olur, dul eşin aylık oranı % 25 eksilmeyle % 50 ye düşer.
2- 2008 yılı Ekim ayından sonra memur olanların dul eşlerinde durum:
- Bu durumda olanlar 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kurallarına tabi olurlar. Dul eşin aylık oranı % 50 olur, ancak kendisinden başka aylık bağlanmış çocuğunun olmaması ve işçi, esnaf, memur veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması veya kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde aylık oranı % 75 olur.
3- Çalışılmayan süreler için SGK. primleri borçlanılabilir mi:
Hem 5434 sayılı Kanunda hem de 5510 sayılı Kanunda borçlanma yapılabilecek süreler sayılmıştır. Bu kanunlarda boşta geçen sürelerin borçlanma yapılmasını sağlayıcı bir hüküm bulunmaz. (5510 sayılı Kanun Madde 41 hükmüdür)
Bu nedenle, prim ödeyerek emeklilik durumu söz konusu olmaz. Ancak, anneniz işçi olarak çalışmaya başlarsa ve işçi olarak aylık bağlanmasını sağlayacak hizmet ve yaş olarak yeterli süreleri tamamlarsa bu şekilde aylık bağlanması mümkün olabilir, aksi durumda olamaz. Çalışması veya aylık alması mümkün olduğunda babanızdan dolayı bağlanan aylıkta bir düşüş olmaz. Bağlanacak aylıkta ileriki yıllara tekabül eden bir süre olduğundan bir tutar belirtilemez.