Türkiye'de yılda 11 milyon MR, 13 milyon tomografi çekiliyor. Fransa'ya oranla kişi başı MR oranı yüzde 50 fazla. İşin sağlık boyutuna değinen uzmanlar, hem hastaların hem de teknikerlerin radyasyon kaynaklı kanser riskiyle karşı karşıya olduğu konusunda uyarıyor.
Türkiye MR ve tomografi kullanımında ilk sıralarda. Türkiye'nin sağlık haritasıyla ilgili medya araştırması gerçekleştiren Medya takip kuruluşu PRNet'in açıkladığı verilere göre, Türkiye manyetik rezonans (MR) uygulamasında dünya genelinde 1., bilgisayarlı tomografi (BT) uygulamasında ise 8. sırada. Türkiye'de yılda bin kişiden 143'üne MR çekimi yapılıyor. Bu oran Almanya'da binde 114, İngiltere'de binde 110, Fransa'da binde 96. En az MR ise binde 15'le Şili'de çekildi. Uzmanlar Türkiye'deki MR ve BT çekim sayısının oldukça yüksek olduğunu ifade ederken aşırı radyasyona da dikkat çekiyor.
Tomografi daha tehlikeli
2016 yılında 11 milyon MR çekildiğini ifade eden Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Tamer Kaya, "Türkiye'de MR çekiminin çok yüksek olmasının temel nedeni, hastalarına MR çektirmesini isteyen doktorların zor şartlar altında çalışması. Doktorların bir hastayı muayene etmesi için belli bir süreye ihtiyacı var ancak yoğunluktan dolayı bu süre ayrılamıyor. MR istemek doktorları da rahatlatıyor. Daha kolay teşhis koyuyorlar ve garanti altına alıyorlar. MR da bulunan radyasyonun bilinen önemli bir zararı yok. Bilgisayarlı tomografi ondan daha zararlı. Türkiye'de yılda 13 milyon bilgisayarlı tomografi çekiliyor. Kanser hastalarına uygulanan radyasyon tedavisi, tomografiden çok fazla radyasyon maruziyetine neden oluyor. Bundan 100 yıl önce radyasyon sadece doğadan alınıyordu. Şimdi 100 yıl öncesine göre 2 kat fazla radyasyon alıyoruz. Dünyadaki MR fiyatlarıyla Türkiye'deki fiyatları karşılaştırınca çok büyük bir fark olduğunu görmüyoruz. Devlet hastanelerinde bu ücretsiz olarak yapılırken devletle anlaşması olan kurumların ücretlerinin de devlet yaklaşık 80 TL'sini karşılıyor. MR için belirlenmiş tavan bir fiyat yok" dedi.
Kansere yol açabilir
"Günde 1 MR cihazı yaklaşık 150, 1 bilgisayarlı tomografi cihazı da 250 kez kullanılıyor" diyen Türk Medikal Radyoteknoloji Derneği Başkan Barış Cavlı da şöyle konuştu: "MR ve bilgisayarlı tomografi kullanımı son 10 yılda aşırı şekilde arttı. Bu artış hem hastaları hem de teknikerleri olumsuz olarak etkiliyor. Siyasi partilerde sağlık politikalarında MR ve bilgisayarlı tomografiye erişimi kolaylaştırması insanların buna yönelmesine neden oldu. Bunun sonucunda MR ve tomografi çekimleri her hastaya yapılıp teşhis sürecini hızlandırarak hasta memnuniyetini arttırmak amaçlandı. Ancak MR ve bilgisayarlı tomografi kullanımı diğer ülkelerin çok üstüne çıktı. En yoğun MR çekimi Türkiye'de yapılıyor. Bizi bizden sonra da Polonya geliyor. Bilgisayarlı tomografiye ise bazı insanlar 'atom bombası' olarak bakıyor. Çünkü çok fazla radyasyon yayıyor. İngiltere'de gereksiz yere tomografi istenmesinin yasaklanması konuşuluyor. Türkiye'deki hastanelerin acil servislerinde gerçek hastayla gerçek olmayan hasta birbirine karışmış durumda. Gereksiz yere birçok tetkik isteniyor. MR ve bilgisayarlı tomografi çekimleri ileride katarak ve kanser çeşitlerinin görülme olasılığını arttırdığı söyleniyor. Özellikler tiroit ve meme kanseri için bu konuşuluyor. Bu çekimleri gerçekleştiren radyoloji teknikerleri de büyük risk altında."