Biyosidal ürün nedir? Biyosidal içeren ürünler ve malzemeler hangileri? Biyosidal maddelerin insan sağlığına zararları neler?
Çukurova Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Muhsin Akbaba: “Kanser, doğum defektleri, üreme fonksiyonlarında bozukluk gibi sağlık etkileri olan biyosidaller, pestisit ve dezenfektanlar yanında gıda katkı maddeleri, şampuan, güneş kremleri gibi günlük yaşamda kullandığımız pek çok üründe aktif madde olarak kullanılmaktadır.”
Biyosidal ürün nedir?
Biyosidal Ürünler Yönetmeliği’ne göre biyosidal ürün:
• Bir veya birden fazla aktif madde içeren,
• Kullanıma hazır halde satışa sunulmuş,
• Kimyasal veya biyolojik açıdan herhangi bir zararlı organizma üzerinde kontrol edici etki gösteren veya hareketini kısıtlayan, uzaklaştıran, zararsız kılan, yok eden aktif maddelerdir.
Biyosidal içeren ürünler ve malzemeler:
• Her türlü yüzeyde kullanılan dezenfektanlar
• Evlerde kullanılan mutfak temizleyiciler
• Çamaşır suları
• Tarım sektöründe kullanılan ilaçlar
• Şampuan
• Cilt bakım kremleri
• Boyalar
• Plastikler
• İzolasyon malzemeleri
• Antibakteriyel etkili sabunlar
• Ahşap koruyucular
Biyosidal ürünlerin sağlığa zararları neler?
Prof. Dr. Muhisin Akbaba’nın görüşleri ise şöyle:
“Günümüzde, çok yönlü olan insan faaliyetleri, kimyasal ve biyolojik sanayi teknolojilerinin gelişimini gerektirmektedir. İnsanların refahını sağlamak ve doğaya olan hakimiyetini pekiştirmek için doğal ortamda bulunan ya da insanın doğrudan kendisi ile ilgili olan bir takım tehdit ya da engellerin yeni teknolojiler kullanılarak ortadan kaldırılması çağımızın en popüler arayışıdır. Bu arayışın sonucu olarak karışımıza çıkan olgulardan birisi de biyosidal ürünlerdir.
Biyosidallerin sağlık üzerine akut etkileri irritasyondan, dermatite, hatta ölüme kadar değişmektedir. Belirtiler spesifik değildir, ishal, soğuk algınlığı, nezle vb. hastalıklarla karıştırılabilir. Bu etkiler genelde pestisit uygulayıcıları olan tarım çalışanlarında görülür.
Kanser yapıyor!
Kronik etkileri kısaca sınıflandırmak gerekirse bunlar kanser, doğum defektleri, nörotoksisite, nörodavranışsal bozukluklar, nörofizyolojik değişiklikler, üreme ve fertilite üzerindeki etkiler olarak sıralanabilir.”
Biyosidaller ürünlerin zararlı ürünlerin etkilerinden nasıl korunabiliriz?
Prof. Dr. Muhsin Akbaba’ya biyosidallerin zararlı etkilerinden korunmak için tavsiyelerini paylaştı:
İdeal olan, mümkünse düşük toksisiteye sahip olan biyosidalleri kullanmaktır. Maruziyetin engellenmesi için de mutlaka biyosidal ürünün etiketinde gösterilen şekilde kişisel koruyucu donanımların üretimden itibaren her aşamada kullanılması gereklidir.
Biyosidallere maruz kalmak; en çok cilt üzerinden olmaktadır. Deriden emilim, dezenfektan ve pestisit gurubundaki biyosidaller için, sıçrama, dökülme, serpilme nedeniyle biyosidalin doğrudan deriyle temas etmesi sonucu gerçekleşmektedir. Kullanıcıların eldiven kullanımı önemlidir.
Solunum yolu maruziyetlerini önlemek için de söz konusu kimyasalın geçişini filtreleyebilecek maskelerin kullanılması gereklidir.
Yine pestisitlerin oral yolla alınmasının önüne geçmek için, pestisitlerin kaplarının başka amaçlarla kullanılmaması, üretiminde ilaçlama yapılan sebze ve meyvelerin su ile iyice yıkanarak tüketilmesi de önemlidir.
Biyosidaller gıda katkı maddesi olarak veya şampuan, güneş kremi, sabun vb. kişisel bakım ürünleri ve pek çok kozmetik ürünlerde aktif madde olarak kullanılmaktadır. Bu ürünlerin sağlığa olumsuz etkilerinin önüne geçilmesi ise ruhsatsız ürünlerin kullanımının engellenmesi, ambalajlarda yazan talimatlara uyma ve toplumun bu ürünlere karşı sağlık bilincinin arttırılması ile mümkün olacaktır.
Uluslararası Biyosidal Kongresi
Biyosidaller ile ilgili birçok çalışmayı yürütmüş olan Prof. Dr. Muhsin Akbaba bu konuda yapılacak olan bilimsel toplantıların öneminden bahsediyor:
“Avrupa Birliği üyesi ülkelerin yetkili otoriteleri, üniversiteler, hastaneler, belediyeler, yurt içi ve yurt dışından sektör temsilcilerinin katılımı ile 25-29 Mart 2018 tarihleri arasında Antalya’da düzenlenecek olan 4. Uluslararası Biyosidal Kongresi‘nde biyosidal endüstrisinin bugünü ve geleceği, ‘biyosidal mevzuatının’ etkileri ve satıcılar için çözümler, biyosidallerin günlük hayatta kullanımı gibi pek çok konu tartışılacaktır.”