Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının 2016 yılı Sayıştay Denetim Raporunda Uzman doktorların asgari ücret üzerinden sigortalı gösterildiği tespit edilmiş. Uzman doktorların özel sektörde almış olduğu ücretler bilinirken asgari ücret almış gibi sigortalı gösterilmesi bizleri hayrete düşürmüştür.
Sayıştay Başkanlığı tarafından düzenlenen 2016 yılı Denetim Raporunda Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının faaliyetleriyle ilgili ilginç ve düşündürücü tespitlere yer verilmiştir.
Raporun "Bazı Hekimlerin Prime Esas Kazançlarının Asgari Ücret Üzerinden Bildirilmesi" başlıklı bölümünde ; SGK ile sözleşmeli özel hastane ve tıp merkezleri ile muhtelif işyerlerinde işyeri hekimi olarak 5510 sayılı Kanun’un 4/1-a maddesi kapsamında hizmet akdiyle çalıştırılan 1.066 uzman doktor ve pratisyen hekimin prime esas günlük kazançlarının 2016 yılında asgari ücret üzerinden bildirildiği tespit edildiği bilgisine yer verilmiştir.
Raporun İlgili bölümü:
"SGK ile sözleşmeli özel hastane ve tıp merkezleri ile muhtelif işyerlerinde işyeri hekimi olarak 5510 sayılı Kanun’un 4/1-a maddesi kapsamında hizmet akdiyle çalıştırılan 1.066 uzman doktor ve pratisyen hekimin prime esas günlük kazançlarının 2016 yılında asgari ücret üzerinden bildirildiği tespit edilmiştir. Bildirilen prime esas günlük kazançlarına göre hekim sayıları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Söz konusu tablo, 2016 yılında özel sağlık hizmet sunucularında yıl boyunca veya belli sürelerde muayene, tetkik veya tedavi işlemi gerçekleştiren hekimlerin tamamını kapsamaktadır.
Tablo 8: Bildirilen Prime Esas Günlük Kazançlarına Göre Hekim Sayıları
Bildirilen Günlük Prim (TL) Hekim Sayısı
Asgari Ücret (54.9) 1.066
55-100 4.189
101-200 6.254
201-300 4.903
300+ 7.659
Hekimlerin hizmet akdi ile asgari ücret karşılığı çalıştırılmasının ekonomik ve sosyal düzen ile çalışma hayatının gerçeklerine aykırı olduğu, söz konusu çalışanların meslek unvanları, fiilen yaptıkları işler ve emsallerine ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında aylık prim ve hizmet bildirgelerinde beyan edilen ücretlerinin gerçeği yansıtmadığı açıktır.
Prime esas kazançların düşük gösterilmesi, kayıt dışı istihdamın bir çeşidi olarak Kurumun prim kaybı yanında, Hazinenin de vergi kaybına neden olmakta, ayrıca çalışanların sosyal güvenlikten doğan haklarını eksiltmektedir.
5510 sayılı Kanun’un 102-c/2 maddesine göre “86’ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usülde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için; .. Belgenin ek olması halinde, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında...” idari para cezası uygulanır.
Aynı Kanun’un 102-c/4 maddesi ise ,“(İşverenlerce Kuruma verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgelerinin).. mahkeme kararından, denetim elemanlarının tespitlerinden, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı,
işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmünü amirdir.
Kamu idaresi cevabında özetle; hizmet akdiyle SGK ile sözleşmeli özel hastane ve tıp merkezlerinde çalışan doktorlar ile muhtelif işyerlerindeki işyeri hekimlerinin primlerinin asgari ücret düzeyinde veya asgari ücrete yakın seviyelerden bildirilmesinin çalışma hayatının gerçeklerine uygun olmadığının taraflarınca da değerlendirilmekte olduğu, kalifiye meslek gruplarındaki sigortalıların ücretlerini eksik bildirdiği düşünülen işverenlere bilgilendirme mektupları gönderilmesinin planlandığını, ayrıca Raporumuzda tespit edilen kişiler ile ilgili olarak gerekli işlemlerin yapılabilmesi için Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerimize talimat verileceğini bildirmektedir.
Sonuç olarak; söz konusu hekimlerin ücretlerinin düşük gösterilmesi dolayısıyla SGK ile sözleşmesi bulunan ilgili özel hastane ve tıp merkezleri ile işyeri hekimi olarak çalıştıkları işyerlerine yukarıdaki madde hükümleri gereğince idari para cezası uygulanması, eksik kazançlara ait sigorta primlerinin gecikme zam ve faizi ile birlikte işverenden tahsil edilmesi, ayrıca inceleme sonucu elde edilecek ilişikli bulguların, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 344 ve 359 ncu maddeleri gereğince değerlendirilmek üzere Maliye Bakanlığı’na ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 102-1/a maddesine göre değerlendirilmek üzere Çalışma Bakanlığı’na gönderilmesi gerektiği düşünülmektedir.