Pazartesi sabahı Hazine Müsteşar Yardımcısı Ahmet Genç ile sohbet ederken konu, Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) otomatik katılımdan açıldı ve Genç, otomatik katılımın en iyi getiri sağlayan ürün olduğunu, sistemden çıkan çalışanların zarar ettiğini söyledi.
Benzer söylemi bir-iki ay önce ilk olarak Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de yapmış, “Böyle getiri dünyada hiçbir ülkede yok” demişti.
Peki, söylendiği gibi gerçekten de otomatik katılım, ‘yok böyle getiri’ dedirtecek bir sistem mi? Aslında, 5 aylık bir uygulama olduğundan, getiri hesaplamak için çok erken ama ben yine de kaba bir hesap yaptım. Getiri, yüksek mi değil mi, takdir size ait. Önce kısa bir bilgi vereyim. 1 Ocak’ta başlayan otomatik katılım sayesinde bugüne kadar 2,9 milyon çalışan sisteme giriş yaparak, tasarrufa başladı. Bunlardan 700 bine yakını Ocak ayında girenler, kalanı ise Nisan’da otomatik BES’e dahil olanlar ki, bunların çoğunluğu da memurlardır.
MAAŞLARDAN YAPILAN KESİNTİ
Nisan ayında girenleri bir kenara koyuyorum, çünkü hem ilk 2 aylık cayma haklarını kullanmak, hem de 2 aydan sonra devletin vereceği ekstra 1000 liralık katkıyı hak etmek için önlerinde biraz daha süre var. Yeri gelmişken hatırlatayım, otomatik katılıma giriş yapıldığı tarihten ilk 2 ay içinde çalışanlar, cayma hakkını kullanarak, maaştan yapılan kesintinin tamamını alıp, sistemden çıkabilir. 2 ayın dışında da çalışanlar istedikleri zaman sistemden ayrılabilir. Çalışanın maaşından yapılan kesintilere her ay yüzde 25 katkının yanında devlet, cayma hakkını kullanmayıp, sistemde kalanlara 2. aydan sonra ek 1000 lira daha katkı sağlıyor.
Gelelim, Ocak ayında giren ve tasarrufa devam eden çalışanların bu kısa dönemde elde ettiği getiriye. Maaşlardan ilk kesinti, Ocak ayının sonunda yapıldığından, getiriyi Şubat-Mart-Nisan, yani üç ay üzerinden hesapladım. Asgari ücretli bir çalışanın –ki, Ocak’ta sisteme girip, tasarrufa devam edenlerin çoğunluğu asgari ücretliler- maaşından her ay otomatik katılım için 53 lira kesiliyor. Nisan sonuna kadar maaştan yapılan toplam kesinti tutarı, 212 lira. Buna devlet de her ay yüzde 25 katkı yapıyor. Dört aylık devlet katkısı tutarı da toplam 53 lira. Çalışanın birikimi oldu, 265 lira.
DEVLETTEN 1000 LİRA DESTEK
Malum, otomatik katılımda çalışanların birikimleri ilk yıl başlangıç fonu adı verilen ve faizli-faizsiz seçeneği olan fonda değerleniyor. Şubat başından Nisan sonuna kadar 3 aylık dönemde başlangıç fonunun getirisi yüzde 2,60 oldu. Çalışanın 265 lirasının üzerinde fonun getirisini de koyduk, toplam birikim 271,90 lira (fon işletim gider kesintisi dahildir) oldu. Daha bitmedi. Sistemden ayrılmayıp, tasarrufu tercih ettiği için Nisan ayında da devlet mükafat olarak 1000 lira ek katkıyı, çalışanın hesabına yaptı. Ne oldu? Çalışanın birikimi bir anda 1.271,9 lira oldu. Daha iyi anlaşılması için 3 aylık getiriyi tablo alarak aşağıda bulabilirsiniz.
Özetleyecek olursak, otomatik katılıma Ocak’ta giren bir çalışan, dört aylık maaşından 212 lira bireysel emeklilik için ödemiş; Nisan sonunda o parası, 1.271,9 lira olmuş. Yani, otomatik katılımdaki asgari ücretlinin bugün bir köşede, 1.272 liraya yakın birikimi var. Peki, var mı böyle getiri? Kararı siz verin. Ama bana sorarsanız, bırakın Türkiye’yi, dünyanın hiçbir yerinde böyle bir getiri yok, olamaz da. O yüzden diyorum ki, otomatik katılımdan hemen çıkmayın, biraz kalıp, bekleyin; bakın, bir köşede birikiminiz ne oluyor, sonra kararınızı verin.
OTOMATİK BES’E GİREN ASGARİ ÜCRETLİNİN 3 AYLIK GETİRİSİ
Çalışanın maaşından yapılan 3 aylık kesinti: 212 TL
3 aylık devlet katkısı (% 25): 53 TL
Fonun 3 aylık getirisi (2,60): 6,89 TL
2 aydan sonda hak edilen devlet katkısı: 1.000 TL
3 aylık toplam birikim: 1.271,9