Her ne şekilde olursa olsun haneye giren gelirlerin, hanedeki kişi sayısına bölündüğünde kişi başına düşen ortalamaya aylık denilmektedir. Tutarı bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden az olan bakıma muhtaç engellilerin bakımını üstlenen akrabası, vasisi gibi üçüncü kişilere ödenen aylığa evde bakım aylığı denir.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı engelli vatandaşlar için üç tip bakım hizmetinde sosyal destek sağlamaktadır. Engellilere evde bakım hizmeti doğrudan kamu tarafından üretilerek, özel sektörden hizmet alınarak ya da bakım hizmetleri masraflarının kamu tarafından finanse edilerek sağlanır.
Şayet hizmet kamu tarafından sağlanırsa Bakanlığa bağlı resmi rehabilitasyon merkezlerinde hizmet alınır. Diğer modelde ise engelli bakım hizmeti özel bakım merkezi tarafından sağlanır ve bunun ücreti Bakanlıkça ödenir. Son modelde ise evde bakıma muhtaç engellilerin bakımını üstlenen kişilere maddi ödeme yapılmak suretiyle destek sağlanmaktadır. Bu kişilere verilen ücrete ise evde bakım maaşı denir.
Evde Bakım Parası Kimlere Verilir?
Evde bakım maaşı üveyler de dahil olmak üzere bakıma muhtaç engellinin; eşi, çocukları ile çocuklarının eşleri, ana ve babası ile bunların ana ve babası, torunları ile torunlarının eşleri, kardeşleri ile kardeşlerinin eşleri, kardeşlerinin çocukları ile kardeş çocuklarının eşleri, eşinin ana ve babası, eşinin kardeşleri, eşinin kardeşlerinin eşleri ile çocukları, amcaları ve amcalarının eşleri, amca çocukları ile bunların eşleri, halaları ile halalarının eşleri, hala çocukları ile bunların eşleri, dayıları ve dayılarının eşleri, dayı çocukları ile bunların eşleri, teyzeleri ve teyzelerinin eşleri, teyze çocukları ile bunların eşlerinin engellinin bakımını sağlaması durumunda verilir.
Evde Bakım Ücreti Alma Şartları Nelerdir?
Evde bakım maaşı almak için 3 temel şart bulunmaktadır.
1- Ağır engelli olduğu belirtilen sağlık kurulu raporu
2- Bakıma muhtaçlık kriterlerinin olması
3 - Gelir kriterlerine uygun olması
1 ) Evde bakım maaşı almak için tam teşekküllü bir hastanenin sağlık kurulu tarafından düzenlenmiş engel oranının en az P olan ve “ağır engelli” bölümünde “evet” yazan rapor gerekmektedir.
Bu maddede küçük çocuklar için ekstra bir durum söz konusudur. Küçük çocuklar zaten bakıma muhtaç oldukları için yaşıtlarına göre gerilik ancak yaşları ilerledikçe kendisini göstermektedir ve erken yaşta alınan sağlık kurulu raporlarında engel oranının tespiti bu sebeple zorlaşmaktadır. Bu yüzden küçük çocuklar için bu rapor süresiz olarak değil de 1 veya 2 senelik süreler dahilinde verilir. Ayrıca raporda bulunan ağır engelli ibaresi de işaretlenmez.
2 ) Madde 2 deki bakıma muhtaçlık kriterleri için bakıma muhtaç engelli tanımını irdelememiz yeterli olacaktır. Bakıma muhtaç engelli, yeme, içme, tuvalet, banyo gibi her türlü ihtiyaçlarını tek başına yerine getirmekte zorlanan ya da hiç yerine getiremeyen ve hayatını devam ettirmek için sürekli başkasının yardımına ve bakımına ihtiyaç duyan kişidir.
3) Engellinin bulunduğu hanede yaşan tüm vatandaşların kişi başı geliri asgari ücretin 2/3 ünü geçmemelidir. Ancak bakmakla yükümlü olmadığı halde bir engelli vatandaşa bakanlar için hanedeki tüm gelir dikkate alınmaz sadece engellinin kendisine ait gelirlerin net asgari ücretin 3/2’ü geçmemesi gerekmektedir.
Evde Bakım Ücreti Nasıl Alınır?
Evde bakım maaşı almak isteyen vatandaşlar yukarıda saymış olduğumuz 3 ana kriteri tespit ettirerek belgelemesi gerekmektedir. Daha sonra aşağıda bulunan evde bakım maaşı başvurusu yapmak için gerekli belgeler ile beraber Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın il müdürlüklerine müracaat etmelidirler.
· Engelli Sağlık Kurulu raporu
· 1 adet fotoğraf
· Nüfus müdürlüğünden engelli ve bakıcı adına adrese dayalı vukuatlı nüfus örneği ve yerleşim yeri belgesi
· Engelli ile aynı evde yaşayan işyeri sahibi var ise bu kişiye ait geçici vergi beyannamesi
· Engelli kişiye ait kiralık mülk var ise kira kontratları, mülkler boş ise muhtardan mülklerin boş olduğuna dair yazı
· Engelliye ait tarım arazisi, ekili ürün, tarla var ise arazilerin bulunduğu İl yada ,İlçe Tarım Müdürlüklerinden gelir belgesi,
· Boşanma halinde boşanma kararı
NOT: Yukarıda sayılan bu belgelerin engelli ve engelli ile aynı evde kişiler için temin edilmesi gerekmektedir.
Bir Bakıcı En Fazla Kaç Engelliye Bakabilir?
Yukarıda kimler bakıcı olabilir detaylarıyla anlatmıştık. Şayet bu kriterleri yerine getiriyorsanız 2 farklı engelliye bakma şansınız mevcuttur. Her engelli ayrı ayrı bakım ücreti alır. Ancak aynı hanede bakıma muhtaç daha fazla engellinin bulunması ve onlar için de bakım ücreti alabilmek için ayrı bir bakıcının daha olması gerekmektedir.
Engellinin yada bakıcısının sosyal güvencesi olması evde bakım ücreti almasına engel midir?
Şayet hem engelli hem de bakıcısı çalışmayıp bakmakla yükümlü bulunduğu kişiler üzerinden sosyal güvencesi ( Bağ-Kur, SSK, Emekli Sandığı yani SGK ) varsa evde bakım maaşı almak için engel teşkil etmemektedir. Engelli çalışıyor ve işe gidiş gelişte bakıcısı yardım ediyorsa yukarıda saymış olduğumuz şartlar uygunsa bakım parası alabilir. Ancak iş yerine bakıcısının yardımı olmadan tek başına gidip gelebiliyorsa bakım parası almasına engel teşkil eder.
Sağlık Raporu Süresi Bitiminde Ne Olur ?
Evde bakım parası kesilmesine sebep olan nedenlerden bir tanesi de sağlık raporunun süresinin dolmasıdır. Bu duruma düşmemek için sağlık raporunun süresi bitmeden önce yenisi çıkartılmalı ve bir fotokopisi Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı il müdürlüklerine iletilmeli.
Bakıma Muhtaç Engellinin Vefatı
Bakıma muhtaç engellinin vefat etmesi durumunda 15 gün içerisinde bildirim yapma zorunluluğunuz bulunmaktadır. Aksi halde hukuki işlemler başlatılmaktadır.
Bakım Ücreti Kişi Başı Gelir Ne kadardır?
Yaşlı olduğu için bakıma muhtaç olan akrabalarına bakanlara evde bakım aylığı ödeniyor. 924 TL olan bu aylık yeni yılla birlikte 1000 liraya çıktı! Aranan şartları taşıyan mutlaka başvurmalı...
Engelli ya da çok yaşlı olduğu için bakıma muhtaç kişilerle aynı çatı altında yaşayanlara, evde bakım aylığı ödeniyor.
Bu ödeme aylık 924 lira civarında. Yeni yılla birlikte bu aylıklara yüzde 8 zam geldi. Böylece aylık 1000 liraya yükseldi. Şu ana kadar 500 bin kişinin yararlandığı uygulama kapsamında 4 milyar liraya yakın ödeme yapıldı. Ancak çoğu kişi bu uygulamadan habersiz.
KİŞİ BAŞINA GELİR SINIRI
Evde bakım aylığı alınabilmesi için bakılacak kişiye tam teşekküllü bir hastaneden sağlık kurulu raporu almak gerekiyor. Maaş için yüzde 50 ve üzerinde engelli olmak gerekiyor. Raporun ‘ağır engelli’ bölümüne ‘evet’ yazılmış olması da isteniyor.
Evde bakım aylığı alınabilmesi için engelli ve kendisiyle aynı çatı altında yaşayanların kişi başına düşen gelirinin 606.95 liradan az olması şart. Bu aylık, bakıma muhtaç kişiye değil bakımı yapan kişiye ödeniyor.
AKRABALAR DA KAPSAMDA
SGK, evde bakım aylığı alan 500 bin kişinin düşük sigorta primiyle emekli olmasını sağlayacak bir çalışma da yapıyor. Düzenlemenin 2017’de çıkması bekleniyor. Evde bakım aylığını bakıma muhtaç kişinin eşi, çocukları ile çocuklarının eşleri, ana ve babası ile bunların ana ve babası gibi birinci derece yakınları da alabiliyor. İstenen şartları yerine getirenler en fazla iki farklı engelliye bakabilir.
EN FAZLA 2 ENGELLİ İÇİN
İstenen şartları yerine getirenler en fazla iki farklı engelliye bakabilir. Her engelli ayrı ayrı bakım ücreti alır.
Ancak aynı hanede bakıma muhtaç daha fazla engellinin bulunması ve onlar için de bakım ücreti alabilmek için ayrı bir bakıcının daha olması gerekiyor. Engelli çalışıyor ve işe gidiş gelişte bakıcısı yardım ediyorsa yukarıda saydığımız şartlar uygunsa bakım parası alabilir.