SGK Hizmet

Baharın gelişiyle kimileri mutlu olurken alerjisi olanlar için de adeta kabuslu günler başlar.

Çünkü bu süreçte hapşırma, göz sulanması, öksürük, nefes sıkışması gibi alerjik nezle ve astım hastalığının belirtileri artar. Bahar alerjisinin tedavisi var mı? Nasıl korunuruz? Dr. Funda Orakdöğen anlattı.

Polen, nefes yoluyla solunum yoluna, cilde, saça ve gözlere yerleşir. Alerjik olan bir kişide bağışıklık sistemi harekete geçer ve burunda, gözlerde veya bronşlarda iltihaplanma tepkisi görülür. Böylece vücut, hapşırmaya, burun akıntısına, gözlerde kaşıntıya neden olan histamin ve diğer iltihap yaratan maddeler salgılamaya başlar. Burunda alerjik rinite,

bronşlarda alerjik astıma neden olur.

Mevsimsel alerjik rinit

Alerjik rinit, burun içini kaplayan mukozanın alerjik nedenli iltihaplanmasına denir ve özellikle alerjik yatkınlığı olan kişilerde daha sık görülür. Çoğunlukla ömür boyu sürer ancak ileri yaşlarda şiddeti azalabilir. En sık görülme nedeni rüzgarın havada uçurduğu polenlerdir. Fakat herhangi bir alerjenden de tetiklenebilir. Kendiliğinden geçme olasılığı düşüktür.

Belirtileri nedir?

Burun tıkanıklığı, hapşırma nöbetleri, sulu burun akıntısı, burun ve gözlerde kaşıntı, sinüslerde baskı ve yüzde ağrı, gözaltlarının şişmesi ve mavimsi bir renk alması belirtiler arasındadır. Ayrıca koku ve tat duyularında azalma görülür. Yorgunluk, algılama güçlüğü, uyku bozukluğu, damakta ve gırtlakta kaşıntı ve baş ağrısı görülür.

Alerjik astım

Havayı soluduğumuzda bu havanın akciğere iletilmesini bronş adı verilen yapılar sağlar. Çeşitli uyaranlar sonucu bu bronşlar aşırı derecede kasılır ve daralır. Hava yollarının daralmasıyla nefes almak güçleşse de nefes vermekte daha çok zorlanılır. Bu şekilde nöbetler halinde ortaya çıkan, geri dönüşümlü bronş kasılmasına astım denir. Şikayetler kendiliğinden düzelebilir, giderek şiddetlenebilir ya da ilaçlarla ortadan kalkabilir. Bu inflamasyonun oluşmasında genetik ve çevresel faktörler rol oynar. En önemli genetik risk faktörü alerjidir. Özellikle çocukluk çağında sık görülen bir hastalık olan astım, yetişkinlerin yüzde 5'ini, çocukların ise yaklaşık yüzde 10'unu etkiler.

Belirtileri nedir?

Hasta hem nefes alırken hem de verirken zorlanır. Nefes verirken hava dışarı zorlanarak çıkar ve hırıltılı soluk alıp verme görülür. Hastada hışırtı tarzında ses oluşur. Astımda sık karşılaşılan bir durumdur fakat başka solunum yolu rahatsızlıklarında da bu hırıltı duyulabilir. En çok görülen belirtilerden biri de öksürüktür. Özellikle gece ya da sabaha karşı ortaya çıkar. Kuru ve inatçı bir öksürüktür ve uykudan uyandırır. Astım çok ağırlaştığında hastada morarma görülebilir. Ayrıca göğüs bölgesindeki deri özellikle kaburgaların arasındaki içe çöker ve kaburgalar belirginleşir. Mutlaka doktora görünmek gerekir. Bu belirtiler sadece astımda görülmediğinden diğer hastalıklardan ayırt etmek gerekir. Astımın belirtileri özellikle sabaha doğru görülür.

Tedavisi nasıl olur?

l Şikayetler geçmezse ilaç tedavisi yapılır. Antialerjik ilaçlarla hastalık kontrol altında tutulmalıdır. Diğer bir seçenek kortizonlu damla ve spreylerdir. Astımda nefes açıcı kortizon dışı spreyler de kullanılır.

l Şikayetler ilaçlarla geçmiyorsa ve artıyorsa spesifik alerji tespit edilenlere aşı tedavisi uygulanabilir. Çok az miktarlardan başlanarak giderek artırılan allerjen aşıyla vücuda verilir. Bu alerjenlere karşı vücudun duyarsız hale gelmesi sağlanır. Aşılama yaklaşık 4-5 yıl sürer. Tüm bunlara rağmen maalesef alerjik hastalıklarda yüzde yüz tedavi mümkün değildir. Ancak bu yöntemlerle kontrol altına alınmaya çalışılır.

Polen alerjisinden korunma yolları nelerdir?

l Polenlerin en fazla uçtuğu saat 05.00-10.00 arası açık havaya çıkmamalı. Ağız ve burnu kapatan maskeler kullanmalı.

l Açık havada spor yapmamalı.

l Saçlar tozu tuttuğu için her akşam saçınızı yıkayıp duş alın.

l Çocuklar sokaktan geldiğinde giysilerini hemen değiştirmeli.

l Polen zamanı arabalarda ve evlerdede kapı ve pencereler kapalı tutulmalı.

l Polen filtreli klima kullanılmalı. Bu filtreleri sık sık temizletmeli.

l Dışarıda gözlük ve şapka kullanılmalı. Gözlükleri her gün akarsuyun altında yıkamalı.

l Tatil için deniz kenarı ya da yüksek dağları tercih etmeli.

l Günlük kıyafetler yatak odasında çıkarılmamalı.

l Çim biçmekten kaçınmalı ya da maske-şapka kullanılmalı.

l Bebeklikte anne sütüyle beslenmiş olmak alerjik yakınmaları azaltır. Anneler bebeklerini emzirmeli.

SİGARAYA DİKKAT!

l Çocukların hayatlarının ilk yıllarında sigaraya maruz kalmaları akciğer gelişimini olumsuz etkiler böylece hem solunum fonksiyonları yaşıtlarından daha düşük olur hem de astım gelişme olasılığını artırır.

l Astımlıların pasif olarak sigaraya maruz kalmaları astım ataklarının sıklığını artırmakta kontrolü güçleştirmektedir.

l Sigara içmek astımlılarda tedavi edici ilaçların tedavi etme yeteneğini bariz şekilde azaltmaktadır.