SGK Hizmet

İşyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışma, Part-time (Kısmi Süreli) çalışmadır.

İş Kanuna İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 6 ncı maddesinde Kısmi süreli çalışma süresini normal çalışma süresinin 3/2 si olarak belirlemiştir. Bu durumda işyerinde normal haftalık çalışma süresi eğer 45 saat ise, haftada en fazla 30 saate kadar yapılan çalışmaları kapsayan, iş sözleşmeleri kısmî süreli iş sözleşmesi olarak tanımlanacaktır. Bu da ayı 4 hafta sayarsak haftada 4 güne, ayda 16 güne kadar olan çalışmaların Kısmî süreli çalışma da üst sınır olacağı kanaatindeyim.

4857 İş Kanununun 13 üncü maddesinde " İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmî süreli iş sözleşmesidir.

Kısmî süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçi, ayırımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin kısmî süreli olmasından dolayı tam süreli emsal işçiye göre farklı işleme tâbi tutulamaz. Kısmî süreli çalışan işçinin ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri, tam süreli emsal işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir.

Emsal işçi, işyerinde aynı veya benzeri işte tam süreli çalıştırılan işçidir. İşyerinde böyle bir işçi bulunmadığı takdirde, o işkolunda şartlara uygun işyerinde aynı veya benzer işi üstlenen tam süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan işçi esas alınır.

İşyerinde çalışan işçilerin, niteliklerine uygun açık yer bulunduğunda kısmî süreliden tam süreliye veya tam süreliden kısmî süreliye geçirilme istekleri işverence dikkate alınır ve boş yerler zamanında duyurulur." şeklinde açıklanmıştır.(4857 İş Kanunu 13 üncü Madde)

Kısmi Süreli İş Sözleşmesine Tabi Olarak Ayda 30 günden az Çalışan Bir Sigortalının Eksik Kalan Günler için Genel Sağlık Sigortası Primi Ödeme Zorunluluğu Var mıdır?

5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesinde;

"4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olmakla birlikte, 4857 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile bu Kanuna göre ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalılar için eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanması zorunludur. Bu durumda olan sigortalıların eksik günlerine ilişkin genel sağlık sigortası primleri, 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi veya (g) bendi kapsamında ödenir." denilmektedir.

Kanun lafzından anlaşılacağı üzere kısmi süreli çalışanlar kalan eksik günleri için Genel Sağlık Sigortası primi ödemek zorundadırlar.

Kısmi süreli çalışanlar eksik kalan günleri için Genel Sağlık Sigortası Primi ödemektense, 4/a kapsamında isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek prim günlerini 30 güne tamamlayabilirler ve genel sağlık sigortası primi ödemek yükümlülüğünden de kurtulmuş olurlar.

Kısmi Süreli Çalışanlar Bu Durumdan Eksik Gün Kodunu (07) Puantaj Kayıtlı Olarak Göstererek Kurtulabilirler mi?

Bu konuyla alakalı Sosyal Güvenlik Kurumunun yayınlamış olduğu 2012/2 sayılı Genelgede;

" Kanunun geçici 12 nci maddesinde öngörülen geçiş süresinin sona erdiği 1/1/2012 tarihinden itibaren 4857 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışanların, Kanunun 88 inci maddesi gereği eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerini 30 güne tamamlamaları zorunludur.

4857 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalılardan, aylık prim ve hizmet belgesinde “06- Kısmi istihdam” veya “17- Ev hizmetlerinde 30 günden eksik çalışma” seçeneği işaretlenmeyenler dışındaki işverenleri tarafından “puantaj” sistemi uygulanması nedeniyle “eksik günleri” bulunan sigortalılar, Kanunun (60/g) bendi (Genel Sağlık Sigortalısı) kapsamında tescil edilmeyecektir." denilmektedir.

İlgili genelge hükmünde belirtildiği şekilde 30 günden az çalışanlar için eğer ki; işyeri puantaj kaydı tutuyorsa Genel Sağlık Sigortası priminden muaf olacaktır

Her Kısmi Süreli Çalışan için Puantaj Kaydı Tutulabilir mi?

4857 sayılı İş kanunu ve 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanuna göre tam süreli çalışan bir sigortalı için iş sözleşmesinin yazılı yapılmasının bir zorunluluğu olmamasına rağmen, Part-time (Kısmi Süreli) çalışan bir sigortalı için yazılı olarak sözleşme yapılması zorunludur. Eğer ki sigortalı ile Kısmi süreli İş sözleşmesi yapılmadı ise puantaj tutarak çalıştığı süre kadar beyan verilebilir. Eksik gün nedeni de (07) Puantaj Kaydı olarak yapılır.

Burada açıkça görüldüğü üzere Part-time iş sözleşmesi yapılan bir çalışan için puantaj kaydı tutulamayacağına göre Eksik gün nedenine (07) puantaj kaydı girilmesi doğru bir tutum olmayacaktır. Bu durumda olan işyerleri ile ilgili Kurumca bir denetim yapılması durumunda kayıt geçersizliğinden dolayı İdari Para Cezası ile karşı karşıya kalabilirler. Ayrıca sigortalıları için de işe başladığı tarihten itibaren Genel Sağlık Sigortası primi resen tescil edilecektir. Bu gibi durumlara mahal vermemek için Kanun hükümlerini olması gerektiği dışında uygulamamaya dikkat edilmesi gerektiği kanaatindeyim.

Sonuç olarak, yazılı yapılması zorunlu olan Part-time İş Sözleşmesi ile çalışan sigortalının eksik kalan günleri için Genel Sağlık Sigortası primi ödemesi zorunludur.