Emeklilik kesintilerinde temel kavramlar nelerdir,Memurların maaşlarından, Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilen kesintiler nelerdir?
2008 ÖNCESİ MEMUR OLANLAR
Maaşlardan yapılacak kesintiler, 5434 sayılı Kanunun 14. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre sandığın gelirleri özetle şu şekildedir:
- Maaşlardan yapılan yüzde 16'lık kesinti,
- İlk defa işe girenlerden yapılan yüzde 25'lik kesinti (bu halde yüzde 16'lık kesinti yapılmaz),
- Aylık veya ücretin artması halinde, artış farkına dair kesinti,
- Yüzde 20 oranında kurumlarca verilen karşılık.
Memurların maaşlarından yapılan kesintiye "Emekli Keseneği",
Memurlar adına Kurumları tarafından yapılan katkıya da "Kurum Karşılığı"
denmektedir.
Bugün için Emekli Keseneği oranı % 16; Kurum Karşılığı oranı da % 20'dir.
Yapılan bu kesintiler Sosyal Güvenlik Kurumunun aktüerya durumuyla direkt ilgilidir. Kurumlar 5434 sayılı Kanunda yer alan hüküm gereğince, her maaş döneminde kesintileri Sosyal Güvenlik Kurumuna süresi içerisinde göndermeye mecburdurlar.
Kesintilerin sebebi Sosyal Güvenlik Kurumunca aktif ve pasif dengesini sağlamaktır. Aktif, çalışan memurları, pasif ise emekli, dul ve yetim aylığı alan kesimleri ifade eder. Pasif kesimin aylık tutarlarının, sağlık giderlerinin ödenmesi için bu kesintilerin yapılması gerekir.
Sosyal Güvenlik Kurumuna, Kurumlar tarafından yapılan kesintiler değişik adlar altındadır. Bunlar arasında;
- Emekli Keseneği ve Kurum Karşılıkları,
- % 25 Giriş Keseneği,
- % 100 artış farkı,
bulunur.
Emekli Keseneği ve Kurum Karşılığı Tutarı nedir, kesinti oranı nasıldır?
Emekli keseneği ve kurum karşılığının uygulandığı maaş kalemleri şu şekildedir:
1. Derece ve kademe,
2. Gösterge,
3. Ek gösterge (ek göstergesi olanlar)
4. Taban aylığı,
5. Kıdem Aylığı,
6. 5434 sayılı Kanun Ek Madde 70 hükmündeki oran yüzde tutarları,
Özetle yüzde 16 emekli keseneği, yüzde 20 kurum karşılığı olmak üzere, yukarıdaki maaş kalemlerinden toplamd % 36 oranında yapılan kesintiler, Sosyal Güvenlik Kurumu bütçesine aktarılır. Bu kesintilere ilave olarak, bu tutarın % 12'si oranında da Kurumlar Sosyal Güvenlik Kurumuna sağlık kesintisi gönderirler, bu kesintiyi de Kurumlar bütçelerinden karşılar. Bu kesintiler memur görev aylıklarını almaya devam ettiği sürece devamlı olarak yapılır.
Emekli kesenekleri ve Kurum karşılıklarında memurların sigortalı, Bağ-Kurlu süreleri varsa bunlarla beraber yapılan derece ve kademeleri esas alınır, buna göre tutarlar bulunur.
2008 SONRASI GİRİŞLİLER
2008 yılı Ekim ayından sonra ilk defa memurluğa başlamış olanlar memurların aylıklarından Sosyal Güvenlik pirimi olarak % 11 Kurumlarca karşılanan oran, % 9 memurdan karşılanan oran ve yine memurdan genel sağlık sigortası olarak % 5 oranında ve Kurumlarca da genel sağlık sigortası olarak, % 7,5 oranında kesinti yapılır. Bu tutarlar ödenen aylıklara göre hesaplanır, aylıkların artması ve azalması kesinti oranını aynı tutar oranında değiştiri. Dolayısıyla Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilecek primlerin az veya çok olması ödenen aylık tutarına bağlı bir durumdur.