Doğum İzninde Yapılan Değişiklikler Nelerdir?



29.01.2016 tarihinde TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen, 6663 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile çalışanların doğuma bağlı izin ve haklarının güçlendirilmesine ilişkin yeni düzenlemeler yapılmıştır.

6663 sayılı Kanun ile 4857 sayılı İş Kanunu’nda yapılan düzenlemelere ilişkin açıklamalar.

1. Ebeveynlerden biri çocuğu ilköğretime başlayana kadar yarı zamanlı çalışabilecek.

Bu Kanun’ un 21. maddesiyle, 4857 sayılı İş Kanununun 13. maddesine eklenen fıkralar ile; analık izni ve yarı zamanlı çalışma sonrasında, çocuğun mecburi ilköğretim çağına gelmesine kadar ebeveynlere kısmi süreli çalışma hakkı verilmiştir.

Buna göre; ebeveynlerden biri, çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilecektir.

Bu talep, işveren tarafından karşılanacak ve geçerli fesih nedeni sayılmayacaktır. Ayrıca, kısmi süreli çalışmaya başlayan işçi aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam zamanlı çalışmaya dönebilecektir. Diğer taraftan, kısmi süreli çalışmaya geçen işçinin tam zamanlı çalışmaya başlaması durumunda yerine işe alınan işçinin iş sözleşmesi kendiliğinden sona erecektir.

Ebeveynlerden birinin çalışmaması halinde, çalışan eş kısmi süreli çalışma talebinde bulunamayacaktır. Bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferiden evlat edinenler de çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten itibaren bu haktan faydalanabilecektir.

2. Çalışanlar doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği alabilecek.

Bu Kanun’un 20. maddesiyle, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen EK MADDE 5 ile; işçiye, haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin süresince doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenecektir.

Yarım çalışma ödeneği, çalışılan aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan sonraki ikinci ay içinde işsizlik fonundan aylık olarak ödenecektir. Ödenecek ücret, günlük asgari ücretin brüt tutarı kadar olacaktır.

Bu uygulamada, işçinin çalıştığı süreye tekabül eden kısmının prim ve ücretleri işveren, çalışmadıkları süreye tekabül eden prim ve ücretleri İşsizlik Fonundan karşılanacaktır.

İşçinin bu düzenlemeden yararlanabilmesi için;

Adına doğum veya evlat edinme tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması,
4857 sayılı Kanunun Çalışma Süresi başlıklı 63 üncü maddesinde belirtilen haftalık çalışma süresinin (Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok 45 saattir) yarısı kadar fiilen çalışılması ve
Doğum ve evlat edinme sonrası analık hali izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde Kuruma doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi ile başvuruda bulunulması
gerekmektedir.

3. Çalışan kadın doğum sonrası belirli sürelerde ücretsiz izin kullanabilecek.

Bu Kanun’un 22. maddesiyle, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesine eklenen fıkralar ile; çalışan kadınlara doğum sonrası analık izninin bitiminden itibaren, çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri halinde birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin kullanabilme hakkı verilmektedir.