Soru: Babam iki evli annemle resmi nikahı yok. Analığımla resmi nikahla evli. Analığım Bağkur’dan emekli. Annem'in ise harhangi bir emekliliği ve geliri yok. Annemden 3 ve analığımdan 6 kardeşiz. Babam vefat etti. İki şahitle anneme babamın emekli aylığı bağlanır mı?
Cevap: Sigortalının ölümü ile dul kalan eşe aylık bağlanabilmesi, ölüm tarihinde sigortalı ile Türk Medeni Kanununa uygun olarak evlilik ilişkisinin bulunmasına bağlıdır. Eşlerin dini nikahla evlenmiş olması ya da birlikte yaşamaları, hak sahibi olma niteliğini kazandırmaz.
Eşin, 5510 sayılı Kanuna veya yabancı ülke mevzuatına tabi çalışması veya buralardan aylık veya gelir alması aylık bağlanmasına engel oluşturmaz.
Bu bağlamda aynı evde yaşayan, ancak resmi nikahı olmayan kişilerin eşlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sağladığı haklardan yararlanması mümkün değildir. Sosyal Güvenlik Kurumunun korumaya aldığı risklerden birisinin de ölüm olması nedeniyle eşin hak sahibi olması mümkündür. Ancak, eşin mutlaka resmi nikahının olması gerekmektedir. Sigortalı çalışanın ölmesiyle birlikte sigortalının eşi, çocukları ve anne – babası SGK tarafından güvenceye alınmıştır. Dul kalan eşe aylık bağlanabilmesi için de ölüm tarihinde sigortalı ile Türk Medeni Kanununa uygun olarak evlilik ilişkisinin bulunması gerekmektedir. Eşlerin, dini nikah ile evlenmiş olması ya da birlikte yaşamaları, hak sahibi olma niteliğini bu kişilere kazandırmamaktadır.
Evlilik dışı çocukların durumu
Ölüm aylığı bağlanmasında evlilik bağı içinde doğan çocuklar hak sahibi sayılır. Diğer taraftan, Türk Medeni Kanununa göre sigortalı tarafından evlat edinilmiş, tanınmış veya nesebi düzeltilmiş yahut babalığı hükme bağlanmış çocukların da hak sahibi niteliğini kazanma yönünden evlilik bağı içinde doğan çocuklardan farkları yoktur.