Doğum yardımı, 15/05/2015 tarihinden itibaren çocuk sahibi olan tüm Türk vatandaşlarına verilmeye başlandı. Bu yardım Türk vatandaşlarıyla birlikte, 29/05/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28’inci maddesi kapsamına girenleri yani mavi kart sahiplerini de kapsıyor.
Bu kapsamda 633 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye aşağıdaki ek madde ilave edildi. Ek Madde 4’e göre; Türk vatandaşlarına, canlı doğan birinci çocuğu için 300 lira, ikinci çocuğu için 400 lira, üçüncü ve sonraki çocukları için 600 lira doğum yardımı yapılır.
Doğum yardımına ilişkin iş ve işlemlerin Doğum Yardımı Sistemi (DYS) üzerinden yürütülür. Doğum yardımı ödemesinde Kimlik Paylaşım Sistemi'nde (KPS) bulunan bilgiler ile vatandaş beyanından elde edilen veriler esas alınır. Doğum yardımı, annenin ya da babanın veyahut her ikisinin de Türk vatandaşı olması halinde yapılır. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28’inci maddesi kapsamına girenler (mavi kart sahipleri) bu çerçevede doğum yardımından faydalandırılır. Doğum yardımı, 15/05/2015 tarihinde ve sonrasında gerçekleşen canlı doğumlar için verilir; ancak ödeme miktarına esas çocuk sırasının tespitinde, 15/05/2015 tarihinden önce doğmuş olan çocuklar da dikkate alınır.
GURBETÇİLER ALABİLİR
Doğum yardımı başvurusu, yurtdışında yaşayan kişiler tarafından, çocuğun KPS'ye kayıt işleminin tamamlanmasını müteakip, büyükelçilik veya konsolosluklara şahsen ya da iadeli taahhütlü posta veya kargo yoluyla yapılabilir. Yurtdışında yaşayan hak sahiplerinin ödemeleri, dilekçelerinde gösterecekleri illerdeki yurtiçi hesaplarına yapılır.
Ancak evlat edinilen çocuklar için ayrıca ödeme yapılmaz. Fakat bu çocuklar ödeme miktarına esas çocuk sırasının tespitinde dikkate alınır.
Kamu işçilerinden, kapsamında bulundukları bireysel iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre işçinin kendisi veya eşinin doğum yapması nedeniyle işçiye bir ödeme yapılması kararlaştırılmış olanlara, kararlaştırılan tutarın yapılacak ödeme tutarından daha az olması halinde sadece aradaki fark ödenir. Kararlaştırılan tutarın, yapılacak ödeme tutarından daha fazla olması halinde ise bu maddeye göre ödeme yapılmaz. Doğum yardımı, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir ve haczedilemez.
BAŞVURU YAP, PARAYI AL
Doğum yardımı başvurusu, çocuğun KPS'ye kayıt işleminin tamamlanmasını müteakip, başvuru yerlerine şahsen ya da iadeli taahhütlü posta veya kargo yoluyla yapılır. Anne Türk vatandaşı ve sağ ise başvuru anne tarafından ya da anne adına baba tarafından yapılır. Annenin Türk vatandaşı olmaması veya vefat etmiş olması halinde ya da Bakanlıkça belirlenecek zorunlu hallerde başvuru Türk vatandaşı olan baba tarafından veya çocuğun kanuni temsilcisi tarafından yapılır. Anne ve babanın her ikisinin de vefat etmiş olması halinde de çocuğun kanuni temsilcisi tarafından başvuru yapılır.
15 GÜN İÇİNDE ONAYLANIR
Başvuru, anne, baba ile çocuğun/çocukların Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarını veya mavi kart kütüğüne kayıtlı kimlik numaraları, doğruluk beyanı ve Bakanlıkça belirlenecek diğer bilgileri içeren dilekçe ile yapılır. Başvuru dilekçesinde yer alan doğruluk beyanında, başvuran kişinin kendisinin veya eşinin kamu kurum ve kuruluşlarında işçi statüsünde istihdam edilip edilmediği, kendisinin veya eşinin kamu kurum ve kuruluşlarında işçi olarak istihdam edilmesi durumunda ise kendisinin veya eşinin doğum yapması nedeniyle bireysel iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi uyarınca aldığı veya alacağı ödeme tutarına ilişkin bilgiler beyan edilir. Kamu işçileri tarafından, işçinin kendisi veya eşinin doğum yapması nedeniyle işçiye yapılan ödeme tutarına ilişkin başvuru dilekçesinde yer alan bilgi, ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından doğrulanır. Her ne statüde olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarınca istihdam edilen personel, başvuru dilekçesini çalıştığı kuruma teslim eder.
Başvurular, gerekli belgelerin tamamlanmasını müteakip 15 gün içinde başvuru yerlerinde yetkilendirilmiş personel tarafından DYS üzerinden gerekli onay işlemleri yapılarak sonuçlandırılır.
Doğum yardımı, anne ve babanın her ikisinin sağ ve Türk vatandaşı olması halinde anneye yapılır. Doğum yardımı; annenin Türk vatandaşı olmaması ya da annenin vefat etmiş olması hallerinden birinin gerçekleşmesi durumunda veya Bakanlıkça belirlenecek zorunlu hallerde Türk vatandaşı babanın nüfus kayıt örneği esas alınarak babaya yapılır. Doğum yardımı, hak sahiplerinin kendilerine veya durumlarına göre tevsik edici belge sunmaları şartıyla kanuni temsilcilerine yapılır.
Doğum yardımı uygulamasına ilişkin itirazlar yazılı olarak ilgili il müdürlüğüne yapılır. İtirazlar, il müdürlüğünce 15 gün içinde sonuçlandırılır.
Doğum yardımından yararlananların gerçek dışı beyanda bulunmaları nedeniyle yersiz ödemeye sebebiyet verilmesi halinde, yersiz ödemenin yapıldığı tarihten tahsil edildiği tarihe kadar geçen süre için 21/07/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 51’inci maddesinde belirtilen gecikme zammı oranında hesaplanacak faiz ile birlikte bu ödemelerin bir ay içinde iade edilmesi, haksız yararlanan ödeme yapan il müdürlüğü tarafından bir yazı ile bildirilir.ali tezel