İstifa ederek memuriyetten ayrılan ve SSK'lı ya da Bağ-Kur'lu olarak çalıştıktan sonra emekli olanların kamuda geçen sürelerine ilişkin açtıkları ikramiye davaları, geçmişe yönelik olmasının verdiği zorlukla idari yargıda çeşitli ve çelişik kararlara neden olmuştu.
Danıştay bu konuda 3 Haziran 2015 günkü Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/3100 Esas, 2015/44 Karar; 2014/2232 Esas, 2015/46 Karar; 2014/1481 Esas, 2015/49 Karar; 2014/4990 Esas, 2015/50 Karar sayılı içtihatları ile son sözü söylemişti. Bahse konu kararlar öz olarak emeklilik tarihinin ve memuriyetten istifa tarihinin üzerinde durarak çözümü analitik hale getirmiş bulunmaktadır.
KRİTİK TARİH 26 OCAK 2012
Şöyle ki bu kararlar ikramiye anlaşmazlıkları için 26.01.2012 tarihinde çıkartılan ve kamudan ayrılmış eski memurlar için emekli ikramiyesini 1475 sayılı Kanun’daki kıdem tazminatı alma şartlarına endeksleyen 6270 sayılı Kanun’un 26.01.2012 tarihinden önce emekli olanları bağlamayacağı, bu tarihten önce emekli olanlara ise 6270 sayılı Kanun öncesindeki düzenlemelere göre kamuda geçen süreler için ikramiye ödenmesini öngörmekte.
26.01.2012 tarihi ve sonrasında emekli olanlarda ise örneğin kamudan istifa yoluyla ayrılma tarihinin 08.09.1999 tarihinden önce olması halinde 1475 sayılı Kanun’da 15 yıl ve 3 bin 600 gün şartlarını sağlayarak memuriyetten ayrılmanın 08.09.1999'dan sonra getirildiğinden bahisle 15 yıl ve 3 bin 600 gün şartlarını sağlamış olma yoluyla ikramiye talebinin hakkaniyete uygun olmayacağına vurgu yapılmakta.
KIDEM TAZMİNATI ALINMIYOR
Şayet 26.01.2012 tarihinden sonra emekli olunmuşsa istifa tarihi de önemli olmaktadır. 08.09.1999’dan önce istifa edilmiş olunması halinde 15 yıl ve 3 bin 600 gün şartları sağlanarak o dönemde kıdem tazminatı alınmadığından bahisle ikramiye için de bu gerekçenin kullanılamayacağına hükmedilmekte.
Bu işin bir yanı. Çok önemli diğer bir yanı da bu kararların 30 yıl üzeri hizmetle Emekli Sandığı'ndan emeklilikte 2015 yılından önce alınamayan 30 yıl üstü sürelere tekabül eden ikramiyelerin ödenmesi amacıyla açılacak davalara ışık tutuyor olması. Bilindiği üzere 5434 sayılı Kanun’a göre 30 yıldan fazla hizmet süreleri için ikramiye ödenmemekte iken bu engel Anayasa Mahkemesi’nin 25.12.2014 tarihli ve E:2013/111, K:2014/195 sayılı kararıyla iptal edilmişti.
DANIŞTAY NE DEDİ?
Danıştay hizmet birleştirme yoluyla ve son sigortalılık Emekli Sandığı iştirakçiliği değil iken gerçekleşen emekliliklere ilişkin 2009 yılından bu yana açıla gelen ikramiye davaları konusunda yüksek mahkeme olarak reyini bahse konu güncel kararların tümünde ortaya koyarken 26.01.2012 tarihinden önce ya da sonra olsun ödenecek ikramiyenin "İlk defa emekli aylığının bağlandığı tarihte geçerli olan katsayılar dikkate alınmak suretiyle emekli ikramiyesi ödenmesi gerektiği" hükmünü zikrediyor.
Bu ifade emekli ikramiyesi konusunda dava konusu olan 30 yıldan fazla hizmet süresi ile 07.01.2015 tarihinden önce emekli olmuş ve 30 yıldan fazla kısma tekabül eden ikramiyeyi alma amacıyla açılacak davalarda da “Emekli aylığının bağlandığı tarihte geçerli katsayılarla hesaplanacak ikramiyenin ödenmesine” karar verilebileceğine işaret ediyor.
Bu durumda idari yargının hakkın teslimi açısından onaylaması beklenen bu tür davalarda ödenecek rakamın miktarı bakımından emekli olunan tarihin önem taşıyacağı anlaşılıyor. Bu anlamda memur, çok eski tarihlerde emekli olmuş ise dava açmaya değer bir tutarın eline geçip geçmeyeceğini bir uzman hesabıyla sorgulamadan dava açıp açmamaya karar vermemeli.
BAĞ-KUR PRİM BORCU ÖTELENEBİLİR
Soru: 1981 doğumluyum. 1999 yılından 2009 yılına kadar normal sigortalıyken 2009’dan sonra kırtasiye dükkanı açtım. Gerek kredi borçlarından gerekse işlerin iyi gitmemesinden dolayı sigortamı yatıramadım ve yasadan yararlanıp yapılandırdım. Diğer kredi kart borçlarımı bitirmek için bunlardan vazgeçersem ne olur? İkisinden birini seçmem gerekirse (sigorta veya vergi) bu hangisi olmalı? (Burak ŞENGÜL)
Cevap: Sayın okurum, vergi borcundan kurtuluşunuz olmadığına göre daha sonra yeniden ihya edip ödeyebileceğiniz SGK prim borçlarını ötelemenizi tavsiye ederim. Hazır şu an SSK prim borçlarınızın 1 Mayıs 2015’e kadar bölümü silinebiliyorken bu imkânı kullanmanız yerinde olur. İleride emekliliğiniz yaklaştığında şayet ihtiyaç duyarsanız bu süreleri canlandırıp ödeme hakkınız bakidir.