Ben engelli biri olarak vefat eden SSK'lı babamdan dolayı 1998 yılından beri yetim maaşı alıyorum. Engelli memur sınavına girdim ve 20.05.2015 tarihinde atanmaya hak kazandım. Memuriyete başlarsam, bugüne kadar aldığım maaşları benden geri alırlar mı? Böyle bir ihtimal var mı? (B. Aksaz)
Sayın okurum, SSK sigortalısının ölümü halinde 5510 sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmayan veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanlara yetim aylığı ödenir.
Bununla birlikte yaşı öğrenime bağlı bu yaşlardan büyük olup da evli olmayan veya evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kız çocukları ile SGK Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirip malûl olduğu anlaşılanların çocuklarına da yetim aylığı bağlanır. Siz de o dönemde malûl olduğunuz SGK'ca tespit edildiği için babanızdan yaş sorunu olmadan aylık alabilmişsiniz.
İADE NEDENİ DEĞİL
Buna karşın kişinin çalışmaya başlaması çalışma gücü kaybının yüzde 60'tan düşük olduğu anlamını taşımaz, çalışma gücü kaybı yüzde 60'dan fazla bile olsa bu durum kişinin başka bir alanda iradesine bağlı olarak çalışmasına engel değildir. Dolayısıyla memur olarak atanmanız babanızdan dolayı yetim aylığının kesilmesini gerektiren bir neden ise de geçmişte aldığınız yetim aylıklarının iadesini gerektiren bir neden değildir.
SGK'YI MAHKEMEYE VEREBİLİR MİYİM?
Ali Bey, 10 Ağustos 1967 doğumluyum. 1984 Mart ayında başladığım SSK sigortalılığımda bugüne kadar kısa süreli birkaç ayrılık dışında devam ediyorum. 1997 Mart ayında beri ise sürekli çalıştım. Askerliğimi 1987-1988 yıllarında yaptım. Yaşa takıldığım için yedi sene fazladan çalıştım ve artık 10 Ağustos 2015'te emeklilik dilekçemi vereceğim. SGK'ya dava açıp, son 10 yıl hizmetimi iptal ettirebilir miyim? Çalıştıkça maaş düşüklüğü meydana geliyormuş. Bunun için davayı kazanma şansımız var mı? Daha önce emeklilik dilekçesi veremedim. İşverenim sigortasız çalıştırmıyor. Gün sayısını da az ödemeyi kabul etmedi. Ben deniz sektöründe çalışıyorum ama sigortam normal ödeniyor. Bunun için ne yapabilirim? (Eray Gülen)
Eray bey, çalıştıkça aylığın düşmesi düşük matrahlı çalışmalara için söz konusudur. Hele ki sigorta primine esas matrahınız yani brüt ücretiniz 2 bin 500 liradan fazlaysa düşme değil, artış bile söz konusu olabilir. Aslında adalet ne kadar çok gününüz olursa o kadar fazla aylık almayı gerektirse de özellikle Ekim 2008’de yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun’dan sonra bu önemli sosyal güvenlik sorunu bahse konu dengesizliği sürüyor.
HESABI İYİ YAPIN
Kayıt dışılığı özendiren bu duruma yetkililer seyirci kalmayı tercih ediyor. SSK günlerinizin bir kısmını devre dışı bırakacak bir hüküm veya içtihat bulunmasa da, böyle bir davayı açmanız konunun ilginçliği ve bir çarpıklığı vurgulaması açısından önemli bir vurgu yapmış olurdu. Tabii maaşınız asgari ücret veya ona yakın bir rakamsa zararınız söz konusu olabileceğinden öncelikle aylık hesabını bilen bir uzmana aylığınızı hesaplatın, sonra da bu sürelerden bir kısmı olmasaydı aylığınız ne kadar olurdu onu da hesaplatın. Sonra kararınızı verin.